Devire w Polsce
Devire w Niemczech
Devire w Czechach
Devire w Portugalii
Wpływ AI na zatrudnienie, a szczególnie obawa związana z utratą miejsc pracy, jest jednym z najczęściej poruszanych tematów w kontekście sztucznej inteligencji. Na ostatniej prelekcji w ramach spotkań Business Connect mieliśmy przyjemność gościć w biurze prof. Aleksandrę Przegalińską, futurolog i ekspertkę ds. sztucznej inteligencji, która podzieliła się z nami swoimi spostrzeżeniami w tej kwestii. Nie przegap tej inspirującej dyskusji i poznaj, jak sztuczna inteligencja rewolucjonizuje rynek pracy!
Wpływ sztucznej inteligencji na rynek pracy
Devire: Czy istnieje ryzyko, że AI zabierze ludziom prace?
Aleksandra Przegalińska: To mit, który za tą technologią ciągnie się już dość długo. Nie jest zupełnie bezpodstawny i wszystko zależy od tego, w którą stronę ta technologia pójdzie. Rozmaite technologie, zanim AI się pojawiło, też eliminowały pewne typy pracy człowieka. Żeby daleko nie szukać – bardzo dużo ludzi było zatrudnionych w rolnictwie jeszcze nie tak dawno temu. Nikt się nie spodziewał, że w 2023 roku tak dużo ludzi będzie pracowało w usługach. To jest widoczna transformacja całego rynku pracy, do której ludzie zawsze się jakoś adaptują.
D: Jednak tempo zmian w obecnym świecie ma znaczenie.
AP: Ona na ogół jest krocząca, nie skokowa. To nie nagła zmiana, ale taka, która się w czasie pojawia, nasila. Ludzie się przekwalifikowują, uczelnie starają się dostosować programy do tego, czego potrzebujemy. Czego potrzebuje także rynek pracy. Zawsze się to tak kształtowało, a bezrobocie technologiczne nigdy nie było wielkim problemem.
D: Czyli obawy przedstawicieli niektórych zawodów mogą prawdziwe?
AP: Słyszeliśmy już wiele na temat tego, jakie prace zabierze sztuczna inteligencja. Pojawił się ChatGPT i widzimy jak nasza praca się zmienia. W tym oczekiwane kompetencje. Ja natomiast chciałabym powiedzieć do tych, którzy twierdzą, że będzie masowe bezrobocie technologiczne, jedną rzecz – pamiętam jak kilka lat temu jedna z firm przewozowych sponsorowała artykuły, w których twierdziła, że w 2023 roku na drogę wyjadą już tylko autonomiczne samochody, a kierowcy stracą pracę. Dziś słyszymy rzecz odwrotną – że kierowców jest wciąż za mało i są bardzo potrzebni, nawet do konwojowania wspomnianych autonomicznych aut.
D: Badania PwC pokazują, że do 2025 r. luka na rynku pracy w Polsce istotnie się powiększy – może brakować nawet 1,5 mln osób.
AP: Harari opowiadał kilka lat temu, że eksperci z wąską specjalizacją mogą spodziewać się problemów ze znalezieniem pracy, a Ci pracujący w zawodach kreatywnych – nie mają się czego obawiać. Aż tu nagle pojawił się ChatGPT – całkiem niezły z niego copywriter, niezły scenarzysta czy HRowiec do profilowania ludzi. Istnieją modele generatywne do tworzenia obrazów, są jeszcze inne do tworzenia dźwięków i tak dalej. I w zasadzie wydaje się, że Ci ludzie, którzy zajmowali się produkcją szeroko pojętej wiedzy, czy to w biznesie, czy w nauce powinni zainteresować się wpływem sztucznej inteligencji na ich pracę, bo wąskie specjalizacje, jak np. księgowy – pracy nie stracą tylko dostaną nowe narzędzia.
D: Czy w ogóle możemy mówić o potencjalnym bezrobociu spowodowanym rozwojem sztucznej inteligencji przy globalnym niedoborze kadr?
AP: Możemy sobie wyobrazić, że będą jakieś wąskie grupy zawodowe, które znikną całkowicie, jak lektorzy e-booków. W większości przypadków jednak raczej będą to zadania, które zostaną zautomatyzowane. Po drugie często wydaje nam się, że ta sztuczna inteligencja potrafi więcej niż w rzeczywistości. Jak ktoś dłużej korzysta z ChataGPT to zaczyna widzieć ograniczenia tej technologii, to do czego się nadaje a w czym nie jest wcale taka dobra. Muszę powiedzieć, że obecnie, jeśli chodzi o rynek pracy, to AI jest bardziej wzywaniem niż zagrożeniem.
Współpraca między ludźmi a AI — perspektywa Aleksandry Przegalińskiej
D: Czyli jeszcze długo AI nie zastąpi człowieka na rynku pracy?
AP: Odpowiedzialność w pracy stanowi jeden z kluczowych jej elementów. Każdy człowiek na stanowisku pracy za coś poświadcza, za coś odpowiada. Poza tym wszystkie nasze prace są nasycone pewnym kontekstem czy doświadczeniem, którego jeszcze długo sztucznej inteligencji będzie brakować.
D: Jednak tempo rozwoju sztucznej inteligencji jest dla niektórych zatrważające. To ta perspektywa budzi obawy.
AP: Ale to my jesteśmy nadzorcą modeli generatywnych. Sam model może nas zaskoczyć na przykład jak dobrze coś zrobił, ale ocenę tego robi zawsze człowiek. Oczywiście model też co do zasady może oceniać inny model, ale na koniec dnia – to, co zrobiły i jak się zachowały modele, weryfikujemy my. Wydaje mi się, że takich prac, gdzie łatwo będzie człowieka zastąpić, jest jednak mało. Nasze prace są wbrew pozorom bardzo skomplikowane. Jest to zbiór najróżniejszych zadań, które na co dzień wykonujemy. A model, jasne świetnie wyszukuje rzeczy w tekście, ale nie pójdzie za nas na spotkanie biznesowe.
D: Jak zatem podchodzić do tej zmiany?
AP: Na pewno trzeba będzie stawiać na kompetencje miękkie, komunikacyjne oraz umieć pobudzać kreatywność. Nie bać się zmian, a uczyć oswajania się z narzędziami opartymi na AI w mądry i transparentny sposób.
O Aleksandrze Przegalińskiej
Aleksandra Przegalińska – profesor na Akademii Leona Koźminskiego oraz doktor habilitowana w dziedzinie nauk o zarządzaniu. Uzyskała stopień doktora z obszaru filozofii sztucznej inteligencji na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie pełni funkcję Prorektorki ds. Współpracy z Zagranicą oraz Dyrektora Szkoły Doktorskiej na Akademii Leona Koźmińskiego. W latach 2016-2017 prowadziła badania na Massachusetts Institute of Technology w Bostonie. Jest absolwentką The New School for Social Research w Nowym Jorku, gdzie uczestniczyła w badaniach dotyczących tożsamości w rzeczywistości wirtualnej, szczególnie Second Life. Aktualnie jest Research Fellow w American Institute for Economic Research. Od 2022 roku współpracuje z Labour and Worklife Program na Harvardzie.
Jej zainteresowania badawcze obejmują rozwój sztucznej inteligencji, przetwarzanie języka naturalnego, uczenie maszynowe, roboty społeczne i technologie ubieralne.
Zostań liderem w dziedzinie HR i bądź na bieżąco z trendami rynku pracy w Polsce! Odkryj inspirujące treści na blogu Devire.
